TROYA YENİLENEBİLİR ENERJİ KOOPERATİFİ
VE
ENERJİ KOOPERATİFÇİLİĞİ HİKAYESİ
2012 yılının Eylül ayında bir proje çerçevesinde Belçika’ya ziyarette bulunduk. Proje ortağımız bizi bölgelerinde çalışma yapan bir enerji kooperatifi ile tanıştırdı. İlk kez enerji kooperatifi kavramı ile karşılaşmış ve nasıl yapıldığı üzerine biraz sohbet etmiştik. Aynı günlerde Çanakkale’nin kuzey sahillerine 14 termik santrali yapılması gündeme geldi. Bölgede yaptığımız çalışmalarda yerelde bir alternatif model geliştirmemiz gerekliliği üzerine dernekte fikir birliğine vardık ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının arttırılması ve özellikle bu kullanımın da toplumsal tabanlı olması üzerine çalışmaya başladık. Bu aşamada “enerji kooperatifi” kavramını gündemimize aldık. Araştırmalarımız, ulusal hiçbir deneyimin olmadığını, hatta bu alanda makale sayısının bile çok az olduğunu fark ettik. Mevzuatta ise hiç yeri yoktu.
Ülkemizdeki bu boşluk, bizi yurt dışındaki örneklere yönlendirdi. Tekrar Belçika’daki kooperatifi ve benzerlerini araştırmaya başladık. Nasıl ve neden kurulduklarını, ortaklık şekillerini, nasıl bir örgütlenme modeli oluşturduklarını inceledik. Bu incelemelerde özellikle Almanya, Danimarka, Belçika ve Hollanda gibi ülkelerdeki örnekleri inceleme fırsatımız oldu. 2014 yılında Fransa, İtalya ve İspanya örneklerini inceledik. Tüm bu birikimleri bir araya getirip, bir kooperatif kurulması için mevzuat çalışmalarına başladık. Aynı yıl ülkemizde öz tüketimi geliştirmek için yayınlanan “Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği”nde bulunan –tüketim birleştirme- kavramını esas aldık. Kooperatif kurulması için ortaklarının hepsinin tek bir yerde oturması şartı (apartman/site gb.) anlamına gelen maddenin değiştirilmesi için defalarca Kooperatifçilik Genel Müdürlüğüne dilekçe ile başvurduk. Bu dilekçeleri mevzuat düzenleyici kurum olan EPDK’ya ileten genel müdürlük ve Ekim 2015 tarihinde enerji kooperatifi kurmak için çaba harcayan ilk kez bir araya gelen ilgililer (hatta hevesliler demek daha doğru olacaktır) mevzuatın değiştirilmesi için ilk adımları atmış oldular.
2016 yılı Mart ayında aynı yönetmeliğe ilk kez “Yenilenebilir Enerji Kooperatifi” isim olarak girdi. Tüm bu süreç bu kadar küçük bir değişiklik yarattı fakat etkisi ise aynı yıl içinde kurulan 10 tane enerji kooperatifi oldu. İlk aşamada sadece mevzuat anlamında kurulan bu kooperatiflerin neredeyse hepsinin “yol haritası” çalışmalarına ihtiyacı vardı. Bu eksikliği gidermek ve yurt dışındaki örneklerle yurt içindeki ilgili grupları tanıştırmak için Almanya, Belçika, İsveç, Ermenistan, Danimarka, Avustralya’dan deneyimli kooperatif yöneticilerini davet ederek Çanakkale’de ve İzmir’de uluslararası konferanslar düzenledik ve kendi örneklerini anlatmalarını sağladık.
Yenilenebilir enerji ve kooperatifler konusundaki bilgi boşluğunu doldurmak amacıyla enerji kooperatifi kuruluşunu adım adım gösteren bir kitap ve İngiltere’deki enerji kooperatifleri deneyimlerini gösteren çeviri bir kitabı hazırladık.
Yurdumuzda güneşten enerji üreten bir kooperatif örneğini hayat geçirmek ve yolda bir örnek oluşturabilmek amacıyla bir grup güneş gönüllüsü olarak üzere Troya Yenilenebilir Enerji Kooperatifinin kuruluşunu tamamladık.
Tesisimizin kurulacağı araziyi de belirledikten sonra, şimdi bizimle beraber yüzünü güneşe dönmeye karar veren yeni ortaklarımızı da yanımıza alarak 2019 sonuna kadar güneşten enerji üretmeyi hedefliyoruz.
Nazan Ünverir
Troya Yenilenebilir Enerji Kooperatifi Başkanı
Yükleniyor ...